Jamir kidong Mongsanger semchirtem mezüngbuba mungdang Tourist Centre, Ungma nung Feb 23, 2024 nü kaogo. Iba sentong nung yim trok (6) – Ungma, Changtongya, Wameken, Anaki Yimsen, Kelingmen aser Chubayimküm nungi Mongsanger semchirtem nütsüng aika adenshia kanga longsoa amung.
Iba sentong nung taoba Nagaland Chief Minister aser taoba Governor, Dr. S.C Jamir tetushi tesemdanger asütsü jaoker liasü, saka pa maparen kar ajanga marutet nung, pa melena Development Authority of Nagaland (DAN), Chairman, Dr. Watizülu Süzümeren Jamir-i iba maongkaji agia sentong merakettsü.
Mongsanger semchirtem ya yim 6 tashi nung nütsüng aika perokshia lir, anungji, adianutem telungjem nung alitsü koda tajung ta ashiba medem, tanü iba mungdang akaba ajanga Mongsanger semchirtem dang masü saka yim trok sanger, Ao kin aser Naga lima ajunga nung yimjung aser telungjem akatsü nükla yur ibai ayongzük, ta Ungma nungi yimsüsür Onentiba Jamir Tatar-i metetdaktsü. Mongsanger semchirtem Ungma nungi rashir küm 360 tama lir tanü temenungratsüka pelatepa ajuruteper, aji oda, tanü ya tetenzüker ka dang, tarutsü lanu putu nunga iba ama teti putepa alitsü onok tejangraba lir, ta paisa shisem.
Oboula nungi jakzüker kinunger aika Tsüngremi moaja arudar, ozü kinunger rongnung lenla balala nung lenir aika moaja lir, aser item dak alaka taoba Nagaland CM aser India tesem balala nung governor inyaksang Dr. S.C Jamir ama sotetdaktsüba asoshi Tsüngrem tenüng tali asanger, ta Changtongya nungi yimsüsür Imtitemsu Jamir Tatar-i metetdaktsü.
Dr. Watizülu-i jembidang, Mokokchung ya ‘mezüngpur’ ta sür arudar, saka tanü putu reprangdangra Mokokchung ji “mezüngpur” masü “tanitaker” lima ta shitettsüsa tia kati menepogo. Mapang kabo asen tsüraburi lenla balala nung mezüng süa aru, saka tanü asenok kechi jenjang nung lir, ta tebilemdangtsü onük kar asüngdanga liasü. Tanü asenok langzüngi lujenludar, aji “taku saka ochi o lir”, ta ashi.
Taoba mapang tamangba yimsü perokba nunga asenok samanir liasü, tanübo Laishir degree tajung aser reverent angurbo aika lir, saka tanela jenjang kong lir? Ao lima sentep ki tuluba dang süteper saka sentepi aor mali. Mission mapa tulu inyaktsü dang jembir, ajia tim, saka asen kibok nung teinyaktsü jenti lir, ta paisa ashi. Tamangba yimsü asenoki tama tenzük aser asen lima nungi sama-a odaktsüra koda? ta pai tebilemdangtsü olen ka shisem.
Politic tsütsü onük kar lemsatepdang, mapang ka Mokokchung nungi lenir tajung adoka Naga lima rangben ramoka yimsü asü, yimsüsür tazüngtsübo asenok teimba saka asenok tanitaker dang, anungji, itemji aroka shisadangtsü mapang tongogo, ta pai ashi. Ibai tongtibangsa asenok dak tenük merem aliba ajanga lir, anungji, nükmerem toktsür lungjema lira, tarutsü asen lima mangdang tesangwa angur, ta paisa melenshidaktsünüba o ka shisem.
Sobaliba tsütsü ashidang, Aorji sobaliba nung takang aser aji ajaki nükshia ajizüktsü meranger, saka tanü lanu putu talisa bendanglima nung Aor o Aor na ajurutepdang pei tetsü oshi agi masü “Nagamese” mesüra “English” agi dang jembiteper. Asenoki anüolen sobaliba ajizüka benshitsü meranger aser asenoki America nungerji tejakleni aoba kin amai jembir aser nükshia repranger, saka tanü parnok sobaliba benjar bushiba mapang ka lir, ibaji talisa tera amatokba ajanga lir. Aji oda, Aortema pei teraji mamatoki kanga junga wazüka ayutsü asoshi paisa ajungshi.
Tarutsü nükla atemaji jembidi süra ‘education’ rangloktsüla, degree angubaji masü saka tanü putubo na azüngba amaji nai taküm liteta aor amor, ta asübaji kanga tongtibangba lir, ta paisa shisem.
Paisa saisabong tsütsü temulung agütsütsü asoshi ashidang, Nagaland nung saisabong tsütsü reprangdangra Mokokchung ya mezüngpur lir, saka tanübo tetoktepba balala nung asenok tangar sülen lir. Saisabong ya alima nung ngujem aliba luyim tongtibang ka kümogo, aji oda, Nagaland sorkaria sports nung temulung agüja arudar, anungji, sports junga asayaba ajanga mapa angutsü lenmang aika lapoktsü, anungji, itemji meteta talisa tsüraburtem tangatetba melenshir pei chirnur shirnok dak sempet lir parnokji ajungshitsüla, ta paisa ayongzük.
Sentong nung Rarentemjen Jamir Tatar (Ungma) aser Tongpangkumzuk Jamir (Ctn) na menden liasü. Onentiba Jamir Tatar (Ungma), Imtitemsu Jamir Tatar (Ctn), T.N Meren Jamir Retd. IFS, Imtilepzuk Jamir (Ctn), Takoyanger Jamir Tatar (Ungma), Dr. Limaakum Jamir Retd. Director (Dimapur), Bendangtoshi Jamir (Anaki Yimsen), Imtinukshi Jamir (Kelingmen), Rongsentemjen Jamir (Chubayimkum), Nungsangmeren Jamir Tatar (Ungma) parnokia shilem balala agia jembi. Sentong nung Rev. T. Meren Jamir Missionary den temoatsü meshia sarasadem. Dr. S.C Jamir sentong nung medentetaka pai bener yokba shiti ka zünga metetdaktsü.
*****
The Nokinketer 