~ Alemla Longchar

Khristmas kenten, ki sobutsü naro, Khristmas jilushitem, benjongmung, yamala ajak agi Khristmas ronem agi süngogo. Jangratemtsüka.  Saka alima aika nung azütokshiba agi sünga lir. Nüburtem aika nüktzü nung shisabulua yimjung yongya atadaki. Yimjung asoshi naia kechia inyaktsü.

Atangji, Khristmas mapang Yisu asodak yimti aser temeket limatem aika, asen kiyonger Myanmar nung, aser India nung Manipur nung anogo shia rara, injang bomb ola, tasüba, teraksa/tesama, ki-o-jen rongtoktsür nüburtem aika talidak maka refugee camp nung timtema mozü mali, strike, chiyungtsü peria maka tasü-taküm tsüngta okrongbatem osang angashir. Talisa, tetsür tashiyim agi raksatsüba, tepsetba aser kinü tanur tashi pur oa tepsetba angur. Item mapa tamajungtem ajanga, nüburtem temulung zürepa tetsübu, aser taoksa, talisa tila tanurtem, tantsür-tambur tejak nung tetsübu jakden tener, nübur aika mangyim nung ku-kua temulung shiranga aser tajepba tia nung lir. Iba ama tensa ka nung, anütsüng sangwa-sangwa yaloktsü ama, alima meimchir ajak dangi teimla tasen ka, yimjung aser tesünep Osangtajung ola bener Khristmas-i bener arutsür.

Tsüngremi meimchir, Pa mesükba nung yanglu. Tsüngremi yangluba taküm ajak senti aser pai yangluba taküm kaji pei tashi ajungkettsü atema ajemrepa yutsüba aser tepsetbaji temenen mapa tulutibaji lir. Reprangang tanü bomb tesashi amshia, shiruru den saku meimchiri meimchir arishiteper aser tepsetba osang agi süngogo.  Ashiko, iba ocet tezüngdak nunga, tai maket nübur aika rara balala nung taküm samadaki aser samar alitsü. North East India nunga, talisa Nagaland nung, nüchiso bushir telok 27 tashi telemsa adoker mepetmesü adoka lir. Yimjung indangbo jembir, saka taitok aser temulung melenshir aotsüba mejangrar ta asüba tia nung lir. Tashi toktepba agi alima raksar. Ano kiralongrar onsaraba den yimden lenir state level nungi yimtsüng tashi nung ochimashir jenti aliba ajanga Nagaland nung terenlok mali nüburtem tepetzük tia nung aliba angur. Iba ama jenjang ka nungji Khristmas tetezü kechi?

Akümtsübu ajanga yimjung bener arur. Tamangba yimsü ajaki yimjung indang jembir aser sayur. India lima ama kong tamangba yimsü, sobaliba, shilu, oshi balala aika lir, yangji tamangba yimsü ka dang, oshi ka dang jembitsü aser telok tilatem ajemrepa yutsütsü merang nungbo yimjung kodanga malitsü. Tia maka tang BJP-i aniba teloki nüburtem tamangba tsütsü lemsa ayutsü merangba dang masü, tanga yimsü India nungi samadaktsütsü meranger. Anungji, kadi ka dang akümtsübu sayuba aser kadi ka agizüktetba ajanga dang yimjung bener arutsü akok. Kadi ka magizüktetba ajanga tanü Manipur nung tenlaki noklang ana tema rungtoker/raksatsür lir. Iba ama jaka nungji Khristmas koda amungtsü? Prangprong, tashiyim ajanga nisung aika refugee camp nung lir aser parnok Khristmas satok satoka koda amungtsü? India tesem aika nung Tsüngrem tenzüker rishikangshiba aser tekülem ki raksatsüba/rungtsüba ajangshia arudaki. Yisu Khristai meimchir ajak asoshi yimjung bener arutsü. Temeim aser kadi ka akümtsübu ajanga dang yimjung bener arutet ta metetdi.

Ochi mapa inyakba agi dang yimjung bener arutettsü. Yimjung indang jembibaji ka, saka yimjung adokdaktsütsü mapa küma inyakbaji kanga tongtibang lir. Jembiba aser mapa külemi aotsü nüngdak. Yimjung bener arutsütsü asoshi telok ka ajemrepa yutsütsü merangba mapa jagi kodanga yimjung bener marutsü. Telok kadi ka aitsütepba, pei chuba menden wazüka ayutsü atema nübur rongnung mepetmesü adokdaktsütsü tasa aser inyakyim masü saka yimjung mapa asoshi ochi mapa inyaktsüba. Telok ka atema dang ochi mapa inyaktsü mejangraba agi rara manener. Manipur ya India nung state tila ka aser iba timtem ya yimsüsüri yimjung atema aser ochiji Meitei o Kuki-Zo pur ajak atema inyaktsü mulungtet nungbo yimjung yakta bener arur lila. Saka temulungtetba (Political will) maliba ajanga küm ana jungnüa PM Manipur mesemdanger aser nüburtem timtem kechia hau ta maliba sayur.  Prime Minister, Home Minister aser nüburi tata menden nung amentsü shimtetba  lenir ajaki, ochiba mulungjang agi  yimjung atema inyak nungbo Manipur aser Nagaland nung yimjung bener arur lila. Tanü yimjung asoshi rungdak tulutibaji kin ajak (tulu-tila)  kin-kidong, sobaliba aser yimsü balala tetsür-tanur, tebur ta kecha arla mali, ajak atema sakuku ochi inyaktsü akanger. Ochi jungkai adokdaktsüdi.

Taidok aser temulung meyipba agi dang yimjung bener arutsü akok. Prangpong aser tashiyim ajanga khen atema yimjung bener arutsü akok, saka chichiba yimjungji taitok agütsüba aser temenen nungi temulung meyipba ajanga dang teti asoshi yimjung bener arutsü ta Yisu-i sayu. Meimchir ajaki aibelen ta agizüktettsüla aser telok tuluba tilaba ta mali, senso ajaki pei pei tai hau ta agizüktepba, tatok agütsütepba nung dang chichiba yimjungji adoktsü.   

Yisu tesayuba tongtibangtibaji, ‘YIMJUNG’ ya lir. Temeim mapa inyakba ajanga dang yimjung ajangzüktet.  Arogoji ainkar ola agütsütsü jatet ta tangatetba agi, meimchir ajak – kin, kidong, telok ta lemsa-a masü, saka ajak atema Arogo-i ochi nung yimjung asoshi noktaktsü aser inyaktsü tim.

Khristmas tetezü, ‘Tsüngrem Asen Den Tena Lir’ (Immanuel) ta asüba teimla indang Osangtajung kaket züluri sayur (Mat 1:23). Immanuel tetezü tematiba jenjang nungi ali-i alua tila akümba indang sayur. Tsüngremi ali-i alua meimchir dangi shi kümer alu. Anungji, meimchir teraksa tensa tia nunga tatok agütsüteptsü, aser yimjung adoktsü atema tila akümba ajanga Khristmas-i teimla bener arutsür. Meimchir tsüngta mangyangtepba, tsükchitep, rara, telemsa, taku alidak – meimchirtemi tila kümtetba ajanga  teimla bener arutsür ta metetdi.‘Yimjung’ ji Khristmas ta angatetdi.  Khrista arubaji alima aser meimchir ajak nem yimjung bener arutsüba. Anungji, iba Khristmas nung asenoki YIMJUNG NEM MAONGKA AGÜTSÜDI – GIVE PEACE A CHANCE.

*****